• News
  • Blogs
  • Gurukulam
English हिंदी
×

My Notes


  • TOC
    • ॥कावाविमुक्तिर्विषयेविरक्तिः॥
    • आनन्द बाँटें, - सन्तोष पायें!
    • Quotation
    • श्रद्धा का आधार और अवलम्बन
    • सोमवती स्नान (Kahani)
    • नर-वानर देवमानव कैसे बने?
    • ईसा ने कहा (Kahani)
    • सविता के रूप में इष्ट का निर्धारण
    • विज्ञानवेत्ता से पूछा (Kahani)
    • दूरदर्शी विवेकशीलता “धीः”
    • एक दिन पहलवान बनूँगा (Kahani)
    • उच्चतम ज्ञान का उद्गम स्त्रोत - वेदान्त
    • सत्य और अहिंसा के परिपालन की सीमा!
    • Quotation
    • बुद्धि से परे विराट् का ज्ञान!
    • भिक्षुओं की स्थिति का निरीक्षण (Kahani)
    • साँची भक्ति रैदास की
    • आरोह तमसो ज्योतिः
    • नासमझी (Kahani)
    • परमार्थ में स्वार्थ भी समाहित है
    • लक्ष्य से भ्रष्ट हो जाय (Kahani)
    • अन्तराल की सत्ता का परिवर्धन - परिष्कार
    • कुण्डलिनी शक्ति का जागरण एवं सृजनात्मक सुनियोजन
    • भिक्षु कश्यप (Kahani)
    • मानवी काया का सूक्ष्म रसायनशास्त्र
    • Quotation
    • देव पुरुष!सिद्ध पुरुष एवं हिमिप्रदेश
    • कवि भौंचक्के रह गए (Kahani)
    • भीम की मुनादी
    • जीभ को क्यों नहीं काटते (Kahani)
    • व्यक्ति निर्माण - उत्कृष्ट वातावरण पर निर्भर
    • मनुष्य का उच्च दृष्टिकोण (Kahani)
    • अणु में विभु, लघु में महान!
    • हम अकेले नहीं है!
    • मरणोत्तर जीवन एक परिचय
    • सृष्टि का हर प्राणी विशिष्टता सम्पन्न
    • अभिशप्त राजमहल!
    • क्या स्वप्न सिद्धि - सम्भव है?
    • वासंती उल्लास के साथ नूतन गतिविधियों का शुभारम्भ
    • युग नेतृत्व का प्रशिक्षण
    • तो तुम्हें क्या आपत्ति है (Kahani)
    • शिक्षा संवर्धन की व्यावहारिक योजना
    • आखेट खेल रहा था (Kahani)
    • लोक नायकों का अभिनव निर्माण
    • स्वास्थ्य - रक्षा की अतिमहत्वपूर्ण शिक्षा
    • आजीविका उपार्जन और गृह उद्योग
    • Quotation
    • उपवास से सूक्ष्म शक्ति की अभिवृद्धि
    • लोगों को बहुत आश्चर्य हुआ (Kahani)
    • प्रशिक्षण सम्बन्धी अन्य ज्ञातव्य
    • सेनानायक नेलसन (Kahani)
    • नौ दिवसीय जीवन साधन सत्र
  • My Note
  • Books
    • SPIRITUALITY
    • Meditation
    • EMOTIONS
    • AMRITVANI
    • PERSONAL TRANSFORMATION
    • SOCIAL IMPROVEMENT
    • SELF HELP
    • INDIAN CULTURE
    • SCIENCE AND SPIRITUALITY
    • GAYATRI
    • LIFE MANAGEMENT
    • PERSONALITY REFINEMENT
    • UPASANA SADHANA
    • CONSTRUCTING ERA
    • STRESS MANAGEMENT
    • HEALTH AND FITNESS
    • FAMILY RELATIONSHIPS
    • TEEN AND STUDENTS
    • ART OF LIVING
    • INDIAN CULTURE PHILOSOPHY
    • THOUGHT REVOLUTION
    • TRANSFORMING ERA
    • PEACE AND HAPPINESS
    • INNER POTENTIALS
    • STUDENT LIFE
    • SCIENTIFIC SPIRITUALITY
    • HUMAN DIGNITY
    • WILL POWER MIND POWER
    • SCIENCE AND RELIGION
    • WOMEN EMPOWERMENT
  • Akhandjyoti
  • Login
  • TOC
    • ॥कावाविमुक्तिर्विषयेविरक्तिः॥
    • आनन्द बाँटें, - सन्तोष पायें!
    • Quotation
    • श्रद्धा का आधार और अवलम्बन
    • सोमवती स्नान (Kahani)
    • नर-वानर देवमानव कैसे बने?
    • ईसा ने कहा (Kahani)
    • सविता के रूप में इष्ट का निर्धारण
    • विज्ञानवेत्ता से पूछा (Kahani)
    • दूरदर्शी विवेकशीलता “धीः”
    • एक दिन पहलवान बनूँगा (Kahani)
    • उच्चतम ज्ञान का उद्गम स्त्रोत - वेदान्त
    • सत्य और अहिंसा के परिपालन की सीमा!
    • Quotation
    • बुद्धि से परे विराट् का ज्ञान!
    • भिक्षुओं की स्थिति का निरीक्षण (Kahani)
    • साँची भक्ति रैदास की
    • आरोह तमसो ज्योतिः
    • नासमझी (Kahani)
    • परमार्थ में स्वार्थ भी समाहित है
    • लक्ष्य से भ्रष्ट हो जाय (Kahani)
    • अन्तराल की सत्ता का परिवर्धन - परिष्कार
    • कुण्डलिनी शक्ति का जागरण एवं सृजनात्मक सुनियोजन
    • भिक्षु कश्यप (Kahani)
    • मानवी काया का सूक्ष्म रसायनशास्त्र
    • Quotation
    • देव पुरुष!सिद्ध पुरुष एवं हिमिप्रदेश
    • कवि भौंचक्के रह गए (Kahani)
    • भीम की मुनादी
    • जीभ को क्यों नहीं काटते (Kahani)
    • व्यक्ति निर्माण - उत्कृष्ट वातावरण पर निर्भर
    • मनुष्य का उच्च दृष्टिकोण (Kahani)
    • अणु में विभु, लघु में महान!
    • हम अकेले नहीं है!
    • मरणोत्तर जीवन एक परिचय
    • सृष्टि का हर प्राणी विशिष्टता सम्पन्न
    • अभिशप्त राजमहल!
    • क्या स्वप्न सिद्धि - सम्भव है?
    • वासंती उल्लास के साथ नूतन गतिविधियों का शुभारम्भ
    • युग नेतृत्व का प्रशिक्षण
    • तो तुम्हें क्या आपत्ति है (Kahani)
    • शिक्षा संवर्धन की व्यावहारिक योजना
    • आखेट खेल रहा था (Kahani)
    • लोक नायकों का अभिनव निर्माण
    • स्वास्थ्य - रक्षा की अतिमहत्वपूर्ण शिक्षा
    • आजीविका उपार्जन और गृह उद्योग
    • Quotation
    • उपवास से सूक्ष्म शक्ति की अभिवृद्धि
    • लोगों को बहुत आश्चर्य हुआ (Kahani)
    • प्रशिक्षण सम्बन्धी अन्य ज्ञातव्य
    • सेनानायक नेलसन (Kahani)
    • नौ दिवसीय जीवन साधन सत्र
  • My Note
  • Books
    • SPIRITUALITY
    • Meditation
    • EMOTIONS
    • AMRITVANI
    • PERSONAL TRANSFORMATION
    • SOCIAL IMPROVEMENT
    • SELF HELP
    • INDIAN CULTURE
    • SCIENCE AND SPIRITUALITY
    • GAYATRI
    • LIFE MANAGEMENT
    • PERSONALITY REFINEMENT
    • UPASANA SADHANA
    • CONSTRUCTING ERA
    • STRESS MANAGEMENT
    • HEALTH AND FITNESS
    • FAMILY RELATIONSHIPS
    • TEEN AND STUDENTS
    • ART OF LIVING
    • INDIAN CULTURE PHILOSOPHY
    • THOUGHT REVOLUTION
    • TRANSFORMING ERA
    • PEACE AND HAPPINESS
    • INNER POTENTIALS
    • STUDENT LIFE
    • SCIENTIFIC SPIRITUALITY
    • HUMAN DIGNITY
    • WILL POWER MIND POWER
    • SCIENCE AND RELIGION
    • WOMEN EMPOWERMENT
  • Akhandjyoti
  • Login




Magazine - Year 1988 - Version 2

Media: TEXT
Language: HINDI
TEXT SCAN


स्वास्थ्य - रक्षा की अतिमहत्वपूर्ण शिक्षा

Listen online

View page note

Please go to your device settings and ensure that the Text-to-Speech engine is configured properly. Download the language data for Hindi or any other languages you prefer for the best experience.
×

Add Note


First 44 46 Last
शिक्षा और विद्या के व्यापक विस्तार का काम जहाँ भाव संवेदना सम्पन्न प्रतिभाओं को अपने हाथ में लेना है, वहाँ उन्हें भौतिक क्षेत्र की महत्ती आवश्यकता “स्वास्थ्य रक्षा” को भी अपने कार्यक्रमों का अविच्छिन्न अंग मानकर चलना है।

अस्वस्थ रहने वाला व्यक्ति स्वयं कष्ट सहता है। घर वालों को अपनी सेवा सहायता जुटाये रहता है। उपार्जन कुछ कर नहीं पाता, उल्टे दवा दारु, विशेष आहार आदि में अतिरिक्त धन खर्च कराता रहता है। ऐसे व्यक्ति आरम्भ में तो थोड़ी बहुत सहानुभूति पाते भी हैं पर अन्ततः वे अपने लिए और सबके लिए भार बन जाते हैं। समाज के लिए भी वे अनुत्पादक किन्तु व्यय भार बढ़ाने वाली निरर्थक इकाई समझ जाते है।

दुर्भाग्य से अपने देश में शारीरिक मानसिक रोगियों की संख्या दिन-दिन बढ़ती ही जाती है। इसका कारण जहाँ आर्थिक सुविधाओं, पोषक आहार का उपलब्ध न होना एक है, वह दूसरा यह कि आहार, विहार, स्वच्छता, उपयुक्त श्रम, मानसिक संतुलन सही न रखना भी एक बड़ा कारण है। आदतों में घुसी जिन्दगी, अन्यमनस्कता, अस्त-व्यस्तता भी रुग्णता और दुर्बलता का एक बड़ा कारण है। जब तक जीवन चर्या में आवश्यक परिवर्तन नहीं होते तब तक यह सम्भव नहीं कि कोई व्यक्ति आवश्यक सुविधाएँ रहने पर भी स्वस्थ रह सकें। इस संदर्भ में बड़ी आयु वालों को भी, सुशिक्षितों को भी इसी प्रकार की समग्र शिक्षा देने पड़ेगी जैसी कि अनगढ़ों और अनपढ़ों को देनी पड़ती है। शारीरिक और मानसिक स्वास्थ्य को अक्षुण्ण रखने की विद्या से आम आदमी एक प्रकार से अपरिचित ही है। इस क्षेत्र में वैसे ही शिक्षण की आवश्यकता है जैसी कि नौसिखियों और बालकों को आरम्भिक शिक्षण से शुरुआत करनी पड़ती है। जानना एक बात है और मानना दूसरी। मानने के क्षेत्र में लोग इतने अधिक पिछड़े हुए हैं मानों उसमें उनने न कभी स्वस्थ रहने की मूलभूत आधारों पर ध्यान दिया हो और न उन्हें अभ्यास में उतारने की आवश्यकता समझी हो। स्वास्थ्य रक्षा को जन-जन का एक अतीव आवश्यक विषय मानकर उस संदर्भ में उदार चेताओं को इस हेतु सुनिश्चित सेवा साधना करते रहने के लिए कटिबद्ध होना चाहिए।

स्वास्थ्य रक्षा के कुछ प्रमुख अग हैं - (1) सात्विक, सुपाच्य और सीमित आहार (2) वस्त्र, मकान, उपकरण आदि में कहीं गंदगी न पनपने देना (3) शारीरिक श्रम उतना करना जिसमें न आलस्य पनपे ओर न थकान बढ़े (4). दिनचर्या को नियमित रखना (5) प्रकृति के समीप रहना और उसके निर्देशों के अनुरूप चलना (6) मनोविकारों को न पनपने देना, सदा प्रसन्न चित, निश्चित और हल्की फुलकी हंसती-हंसाती जिन्दगी जीना (7) असंयम न बरतना (8) रोग होने पर चिकित्सा हेतु तेज दवाइयां न लेकर जड़ी-बूटियों पर रहना आदि आदि।

उपरोक्त सभी बातों को जन-जन के मानस में बिठाने के लिए लोक सेवियों को स्वास्थ्य रक्षा के लिए हर स्थिति में, हर क्षेत्र में कुछ ना कुछ करते ही रहना चाहिए। इसके लिए गाँव-गाँव आरोग्यशालाएं बननी चाहिए, प्राचीनकाल की व्यायामशालाओं की तरह। उन दिनों व्यायाम-शालाओं में कसरत प्रधान थी, पर अब उतने को ही पर्याप्त नहीं माना जाता, वरन् स्वास्थ्य रक्षा के हर पक्ष को हृदयंगम करने, व्यवहार में उतारने की योजना बनाकर चलना चाहिए और उसमें उपरोक्त विषयों को भी साँगोपाँग शिक्षा मिलनी चाहिए। तीन महीने में शांतिकुंज शिविरों में उपरोक्त सभी विषयों की इतनी जानकारी देने की व्यवस्था है जिसके आधार पर आपने-अपने परिवार के एवं संपर्क क्षेत्र के सभी जनों को स्वास्थ्य रक्षा के मार्ग पर चलाया जाता रहे। जिनके पास समय है, वे अपने यहाँ एक स्वास्थ्यशाला चलाने की भी व्यवस्था कर सकते हैं। यह कार्य अस्पताल खुलवाने की तुलना में कहीं अधिक egRowiw.kZ gSA mldk iq.; Hkh de ughaA foKkiu u gksus ij Hkh bl vk/kkj ij yksd lEEku ikus vkSj J)k Hkktu cuus dk volj feyrk gSA

ह्द्धह्व द्गद्दद्धह्वह्य स्रह्य द्य=द्मह्यड्ड द्गह्यड्ड द्वद्बद्भद्मह्यष्ठह् द्य॥द्मद्ध रुशद्मरुस्न; द्भम्द्मद्म स्रह्य द्धद्य)द्मह्द्मह्यड्ड स्रद्म ष्द्मस्द्ध)स्र ह्स्नद्मद्म ह्र;द्मशद्दद्मद्धद्भस्र द्बम्द्म द्ब द1ड्टद्धशद्ध॥द्मह्व द्धरुस्नद्मद्धह् स्रह्य ह्र;द्धष्ठह्;द्मह्यड्ड स्रद्म क्द्मद्दद्मद्भ श्च;ह्व] क्द्मद्दद्मद्भ स्रद्ध द्बद्मह्य"द्म.द्म 'द्मद्धष्ठह् स्रद्मह्य क्म्द्मह्न..द्म द्भ[द्मह्वह्य स्रद्म द्ध'द्मम्द्म.द्म क्द्मस्द्भ द्वद्यस्रद्ध द्गद्म=द्म द्धह्व/द्मर्द्मंद्धद्भह् स्रद्भह्ह्य द्भद्दह्वद्म्न ड्ढद्यह्य,स्र द्बभ्स्रद्मद्भ द्यह्य क्द्मद्दद्भ द्धश्चद्धस्रक्रद्यद्म॥द्मद्ध स्रद्द द्यस्रह्ह्य द्दस्ड्ड्न

द2ड्टक्रुशक्कहृह्द्म स्रद्ध क्द्मठ्ठह्द्मह्यड्ड स्रद्ध द्दद्मद्धह्व;द्मंखड्डँ द्यद्ग>द्मह्वद्म्न स्रक्वद्धद्ग स्रद्धंकस्रद्मह्यड्ड द्यह्य द्धह्वद्बंकह्वह्य] ह्वद्मब्द्ध द्बद्म[द्मद्मह्वह्य स्रद्मह्य ठ्ठह्नफ्/द्म द्भद्धद्दह् ष्ह्वद्मह्वद्म्न

द3ड्टशरु=द्मह्यड्ड] द्गस्रद्मह्वद्मह्यड्ड क्द्मस्द्भ द्वद्बस्रद्भ.द्मद्मह्यड्ड स्रद्मह्य ड्ढद्य द्धरुस्नद्मद्धह् द्गह्यड्ड द्भ[द्मह्वद्म द्धह्लद्यद्यह्य रुशद्मरुस्न; द्बद्भ ठ्ठष्द्मश ह्व द्बरुह्य+्न /द्मख्द्ब क्द्मस्द्भ [द्मह्नब्द्ध द्दशद्म स्रह्य द्यद्मद्धह्व/; द्गह्यड्ड द्भद्दह्वह्य स्रद्म द्धश/द्मद्मह्व्न,ह्यद्यद्ध द्धठ्ठह्वश्च;र्द्मं स्रद्म द्ध'द्मम्द्म.द्म द्धह्लद्यह्य क्द्बह्वद्मह्वह्य द्बद्भ रुशद्मरुस्न; द्यद्दद्ध ष्ह्वद्म द्भद्दह्य्न

द4ड्टद्दद्भ क्द्म;ह्न क्द्मस्द्भ द्दद्भ द्धरुस्नद्मद्धह् स्रह्य ह्र;द्धष्ठह्;द्मह्यड्ड स्रह्य द्धब्, द्वह्वस्रद्ध क्द्मश';स्रह्द्म,शड्ड द्यद्मद्गर्स्न; स्रह्य क्ह्वह्न:द्ब ह्र;द्म;द्मद्गद्मह्यड्ड स्रद्म द्धह्व/द्मर्द्मंद्भ.द्म्न क्ह्वह्यस्र द्बभ्;द्मह्यह्लह्वद्मह्यड्ड स्रह्य द्धब्, क्ह्वह्यस्र [द्मह्यब् स्रख्ठ्ठद्मह्यड्ड स्रद्ध ह्र;द्मशद्दद्मद्धद्भस्र द्ध'द्मम्द्मद्म्न क्द्मद्यह्व क्द्मस्द्भ द्बभ्द्म.द्मद्म;द्ग स्रह्य क्द्म/द्मद्मद्भ द्बद्भ क्ह्वह्य द्भद्मह्यफ्द्मह्यड्ड,शड्ड द्गह्वद्मह्यद्धशस्रद्मद्भद्मह्यड्ड स्रद्म द्वद्बश्चद्मद्भ्न

द5ड्टद्भद्मह्यफ्द्ध द्बद्धद्भश्च;र्द्मं] ठ्ठह्न?र्द्मंकह्वद्मफ्भ्रुह्द्मह्यड्ड स्रद्ध ह्द्मक्रस्रद्मद्धब्स्र द्धश्चद्धस्रक्रद्यद्म्न रुस्रद्मद्वद्धंकड्डफ््न श्चह्नरुह्द्ध क्द्मस्द्भ क्तह्नह्द्ध स्रद्म क्ह्लह्व्न द्यद्गद्मह्ल द्यह्यशद्म स्रद्ध] ह्वद्मफ्द्मद्धद्भस्रह्द्म] स्रह्ह्र; द्धह्वशर्द्मंद्दद्मह्यड्ड स्रद्ध ह्र;द्मशद्दद्मद्धद्भस्र द्ध'द्मम्द्मद्म्न क्द्मद्धठ्ठ&क्द्मद्धठ्ठ्न

रुशद्मरुस्न; द्भ[द्मद्म स्रह्य द्धब्, स्रह्नहृ;द्मड्डद्ध=स्र ह्र;शरुस्नद्मद्म,खड्डँ;स्नद्मद्म&

द1ड्ट?द्मद्भद्मह्यड्ड द्गह्यड्ड द्धह्वद्ध;द्म द्गह्नद्दंघब्ह्य द्गह्यड्ड द्यद्मद्गख्द्धद्दस्र द्दस्.रु द्बश्वद्ब ब्फ्द्मह्वह्य स्रद्म द्ध'द्मम्द्म.द्म ह्द्मद्धस्र द्धष्ह्वद्म द्यक्तद्मर्ड्ढं शद्मब्ह्य स्रह्नक्द्मह्यड्ड स्रद्म फ्ड्डठ्ठद्म द्बद्मह्वद्ध द्बद्धह्वह्य स्रह्य द्धब्, ष्द्मद्ध/द्मह् ह्व द्दद्मह्यह्वद्म द्बरुह्य+्न

द2ड्टद्यह्नब्॥द्म 'द्मद्मस्श्चद्मब्; द्धह्लद्यस्रह्य क्द्म/द्मद्मद्भ द्बद्भ द्गद्मह्वशद्ध द्गब् द्गब् स्रद्ध फ्ड्डठ्ठफ्द्ध] ष्द्धद्गद्मद्भद्ध क्तस्ब्द्मह्वह्य द्यह्य द्भद्मह्यस्रस्नद्मद्मद्ग द्दद्मह्य द्यस्रह्य ह्व क्तह्यब्ह्य] द्गब् स्रद्मह्य द्यह्नह्वद्दद्भह्य [द्मद्मठ्ठ स्रह्य :द्ब द्गह्यड्डह्य क्द्ध/द्मस्र ब्द्म॥द्म द्वक्चद्म;द्म ह्लद्म द्यस्रह्य्न फ्द्मँश स्रह्य ड्ढर्ठ्ठं&द्धफ्ठ्ठ क्तस्ब्द्मह्वह्य स्रह्य शह्द्गद्मह्व स्रह्नद्बभ्श्चब्ह्व द्यह्य हृह्नंकस्रद्मद्भद्म द्यस्रह्य्न

द3ड्ट /द्मख्द्ब द्भद्धद्दह् श्चख्घद्दह्य ष्ह्वद्मह्वद्म] द्धह्लह्वद्गह्यड्ड /द्मह्नक्द्मँ ह्व द्धह्वस्रब्ह्य क्द्मस्द्भ र्ड्ढंड्ड/द्मह्व स्रद्ध [द्मद्बह् क्द्म/द्मद्ध द्भद्द ह्लद्म;्न ?द्मद्भह्यब्ख्,शड्ड द्यद्मद्गख्द्धद्दस्र द्वद्ब;द्मह्यफ् स्रह्य द्धब्, द्यर्ख्; शस्स्रद्धंघद्बस्र टह्लर्द्मं स्रह्य क्द्म/द्मद्मद्भ द्बद्भ द्ब;र्द्मंढ्ढह् द्यद्मद्गर्स्न; द्वद्बस्रद्भ.द्मद्मह्यड्ड स्रद्मह्य ष्ह्वद्मह्वह्य क्द्मस्द्भ श्चब्द्मह्वह्य स्रद्ध द्ध'द्मम्द्मद्म्न

द4ड्ट?द्मद्भह्यब्ख् 'द्मद्मस्र शद्मद्धंकस्रद्म ब्फ्द्मह्वद्म] ष् द5ड्ट ह्लरु+द्ध ष्ख्कद्ध ब्फ्द्मह्वद्म्न द्वह्वस्रद्म?द्मद्भह्यब्ख् द्वद्ब;द्मह्यफ् द्यद्मद्गद्म; द्भद्मह्यफ्द्मह्यड्ड द्यह्य क्द्बह्वद्ध द्धश्चद्धस्रक्रद्यद्म स्रद्भ ब्ह्यह्वद्म्न द्धह्लद्यस्रह्य स्नद्मद्मह्यरुद्ध॥द्मद्ध ह्लद्गद्धह्व द्दस्] शह्य,ह्यद्यह्य ह्लरु+द्ध ष्ख्कद्ध द्वस्त्रद्मह्व क्द्मद्यद्मह्वद्ध द्यस्रह्ह्य द्दस्ड्ड्न द्धह्वह्लद्ध ब्द्म॥द्म द्वक्चद्मह्वह्य स्रह्य क्द्धह्द्धद्भष्ठह् द्वक्रद्बद्मठ्ठह्व ष्ख्द्धंक;द्मह्यड्ड स्रद्मह्य ष्ह्यश्चस्रद्भ क्द्मद्धस्नर्द्मंस्र ब्द्म॥द्म॥द्मद्ध द्वक्चद्म द्यस्रह्ह्य द्दस्ड्ड्न स्रद्मद्ग क्द्मह्वह्य शद्मब्ह्य द्गद्यद्मब्द्मह्यड्ड द्यह्य द्यद्मद्गद्म; :ग.द्मह्द्म स्रद्भ द्यस्रह्वह्य स्रद्ध क्द्धह् द्गद्दक्रशद्बख्.र्द्मं ह्लद्मह्वस्रद्मद्भद्ध्न

फ्द्ध॥र्द्मंद्ध.द्म;द्मह्यड्ड] द्भद्मह्यद्धफ्;द्मह्यड्ड स्रद्मह्य द्वद्य द्धश'द्मह्य"द्म द्धरुस्नद्मद्धह् द्यह्य द्यड्डह्ह्नद्धब्ह् ष्ह्वद्म;ह्य द्भद्दह्वह्य स्रद्ध द्ध'द्मम्द्मद्म्न हृद्मंकह्य ष्द्मब्स्रद्मह्यड्ड स्रह्य द्बद्मह्य"द्म.द्म] क्द्मद्दद्मद्भ&द्धशश्चद्मद्भ] द्गड्डह्वद्मह्यद्भड्डह्लह्व] ह्लस्द्यद्ध क्ह्वह्यस्र ह्लद्मह्वस्रद्मद्धद्भ;द्मड्डँ॥द्मद्ध ड्ढद्य द्ध'द्मम्द्म.द्म द्गह्यड्ड ठ्ठद्ध ह्लद्म;ह्यफ्द्ध्न

;द्द द्दस् रुशद्मरुस्न; द्भम्द्मद्म स्रह्य द्यड्डठ्ठ॥र्द्मं द्गह्यड्ड =स्द्गद्मद्यद्ध; द्ब<+द्मर्ड्ढं ह्लद्मह्वह्य शद्मब्द्ध द्धशद्ध/द्म ह्र;शरुस्नद्मद्म स्रद्ध ठ्ठद्य द्यख्=द्ध; ड्ढद्यस्रह्य क्द्म/द्मद्मद्भ द्बद्भ क्द्बह्वद्म रुशद्मरुस्न; द्यह्न/द्मद्मद्भद्म ह्लद्म द्यस्रह्द्म द्दस् क्द्मस्द्भ क्द्बह्वह्य द्बद्धद्भशद्मद्भ] द्बरुद्मह्यद्य द्गह्यड्ड रुशरुस्नद्मह्द्म क्म्द्मह्न..द्म शद्मह्द्मशद्भ.द्म ष्ह्वद्म;द्म ह्लद्म द्यस्रह्द्म द्दस््न;द्द द्ध'द्मम्द्मद्म क्द्मस्द्भ द्यद्गद्मह्ल&स्रंघ;द्म.द्म ठ्ठद्मह्यह्वद्मह्यड्ड द्दद्ध ठ्ठक्वद्ध"क;द्मह्यड्ड द्यह्य क्द्धह् क्द्मश';स्र द्दस््न

First 44 46 Last


Other Version of this book



Version 2
Type: TEXT
Language: HINDI
...

Version 1
Type: SCAN
Language: HINDI
...


Releted Books


Articles of Books

  • ॥कावाविमुक्तिर्विषयेविरक्तिः॥
  • आनन्द बाँटें, - सन्तोष पायें!
  • Quotation
  • श्रद्धा का आधार और अवलम्बन
  • सोमवती स्नान (Kahani)
  • नर-वानर देवमानव कैसे बने?
  • ईसा ने कहा (Kahani)
  • सविता के रूप में इष्ट का निर्धारण
  • विज्ञानवेत्ता से पूछा (Kahani)
  • दूरदर्शी विवेकशीलता “धीः”
  • एक दिन पहलवान बनूँगा (Kahani)
  • उच्चतम ज्ञान का उद्गम स्त्रोत - वेदान्त
  • सत्य और अहिंसा के परिपालन की सीमा!
  • Quotation
  • बुद्धि से परे विराट् का ज्ञान!
  • भिक्षुओं की स्थिति का निरीक्षण (Kahani)
  • साँची भक्ति रैदास की
  • आरोह तमसो ज्योतिः
  • नासमझी (Kahani)
  • परमार्थ में स्वार्थ भी समाहित है
  • लक्ष्य से भ्रष्ट हो जाय (Kahani)
  • अन्तराल की सत्ता का परिवर्धन - परिष्कार
  • कुण्डलिनी शक्ति का जागरण एवं सृजनात्मक सुनियोजन
  • भिक्षु कश्यप (Kahani)
  • मानवी काया का सूक्ष्म रसायनशास्त्र
  • Quotation
  • देव पुरुष!सिद्ध पुरुष एवं हिमिप्रदेश
  • कवि भौंचक्के रह गए (Kahani)
  • भीम की मुनादी
  • जीभ को क्यों नहीं काटते (Kahani)
  • व्यक्ति निर्माण - उत्कृष्ट वातावरण पर निर्भर
  • मनुष्य का उच्च दृष्टिकोण (Kahani)
  • अणु में विभु, लघु में महान!
  • हम अकेले नहीं है!
  • मरणोत्तर जीवन एक परिचय
  • सृष्टि का हर प्राणी विशिष्टता सम्पन्न
  • अभिशप्त राजमहल!
  • क्या स्वप्न सिद्धि - सम्भव है?
  • वासंती उल्लास के साथ नूतन गतिविधियों का शुभारम्भ
  • युग नेतृत्व का प्रशिक्षण
  • तो तुम्हें क्या आपत्ति है (Kahani)
  • शिक्षा संवर्धन की व्यावहारिक योजना
  • आखेट खेल रहा था (Kahani)
  • लोक नायकों का अभिनव निर्माण
  • स्वास्थ्य - रक्षा की अतिमहत्वपूर्ण शिक्षा
  • आजीविका उपार्जन और गृह उद्योग
  • Quotation
  • उपवास से सूक्ष्म शक्ति की अभिवृद्धि
  • लोगों को बहुत आश्चर्य हुआ (Kahani)
  • प्रशिक्षण सम्बन्धी अन्य ज्ञातव्य
  • सेनानायक नेलसन (Kahani)
  • नौ दिवसीय जीवन साधन सत्र
Your browser does not support the video tag.
About Shantikunj

Shantikunj has emerged over the years as a unique center and fountain-head of a global movement of Yug Nirman Yojna (Movement for the Reconstruction of the Era) for moral-spiritual regeneration in the light of hoary Indian heritage.

Navigation Links
  • Home
  • Literature
  • News and Activities
  • Quotes and Thoughts
  • Videos and more
  • Audio
  • Join Us
  • Contact
Write to us

Click below and write to us your commenct and input.

Go

Copyright © SRI VEDMATA GAYATRI TRUST (TMD). All rights reserved. | Design by IT Cell Shantikunj